Fréttir

Birna María Svanbjörnsdóttir forstöðumaður miðstöðvar skólaþróunar er í leyfi frá störfum árið 2013. Jenný Gunnbjörnsdóttir hefur tekið við störfum hennar og veitir allar nánari upplýsingar um starfsemi miðstöðvarinnar. Netfang: jennyg@unak.is Sími: 4608565  

Fimmtudaginn 22. nóvember sótti starfsfólk Grunnskólans í Borgarnesi miðstöð skólaþróunar HA heim. Starfsfólkið hlustaði m.a. á fyrirlestur um hvað það er sem einkennir einstaklingsmiðað skólastarf og hvað þarf til svo hægt sé að tala um einstaklingsmiðun og tók þátt í umfjöllun um verkfæri eins og jafningjastuðning og teymisvinnu. Í lok dagsins var lögð áhersla á að kynna og rifja upp fjölbreyttar náms- og kennsluaðferðir og ígrunda í tengslum við þær aðferðir  möguleika tölvustudds námsumhverfis.  

Málþingið YNDISLESTUR - aðlaðandi aðferðir til að auka áhuga barna á yndislestri var haldið í Háskólanum á Akureyri á Degi íslenskrar tungu fyrir tilstuðlan Barnabókaseturs, rannsóknarseturs um barnabókmenntir og lestur barna, og Háskólans á Akureyri. Á málþinginu var rætt um unga lestrarhesta, lestrarhvetjandi verkefni og spennandi leiðir til að kveikja áhuga barna á bókum og lestri og ýta undir yndislestur bæði heima og í skólanum. Á meðal verkefna sem kynnt voru var verkefnið Fágæti og furðuverk sem Ingibjörg Auðunsdóttir sérfræðingur á miðstöð skólaþróunar Háskólans á Akureyrir hefur þróað fyrir íslenska skóla og fylgt eftir. Hér eru nokkrar myndir af málþinginu. Brynhildur Þórarinsdóttir, barnabókahöfundur og dósent við Háskólann á Akureyri fjallaði m.a. um þróun barnabókaseturs frá hugmynd til veruleika. Hún dró einnig fram upplýsingar um hlut lestrar í lífi barna frá árinu 1968 til nútímans og benti á leiðir sem stuðla að yndislestri. Kristín Heba Gísladóttir, meistaranemi við Háskólann á Akureyri greindi frá rannsóknarniðurstöðum á lestrarvenjum ungra lestrarhesta. Ungir lestrarhestar njóta þess að lesa og lesa mikið en það dregur ekki úr virkni þeirra á öðrum vettvangi. Þeir nota auka tíma sem gefst til lesturs, lesa áður en þeir fara að sofa, á ferðalögum o.fl. Það kom fram að aukin færni í lestri felur í sér umbun í sjálfu sér því með aukinni færni fæst bitastæðara lestrarfóður. Gildi lestrar vefst ekki fyrir ungum lestrarhestum.  Ingibjörg Auðunsdóttir, sérfræðingur við miðstöð skólaþróunar Háskólans á Akureyri sagði frá verkefninu Fágæti og furðuverk sem er lestrarhvetjandi verkefni fyrir nemendur sem er unnið heima í samstarfi við foreldra. Veggspjald um verkefnið Fágæti og furðuverk má finna hér og kynningarefni um verkefnið hér. Kristín Helga Gunnarsdóttir, barnabókahöfundur rak endahnútinn á málþingið með hnitmiðaðri og skemmtilegri hugvekju um tíðarandann og mikilvægi þess að taka á móti honum með gagnrýnu hugarfari og sjálfstæðri hugsun. Siggerður Ólöf Sigurðardóttir, forstöðumaður skólasafns Álfhólsskóla (Hjalla) Kópavogi fjallaði um skólasafnið og mikilvægi þess að styðja við læsi í víðum skilningi. Fundarstýra var Sigrún Klara Hannesdóttir.

Delta Kappa Gamma eru alþjóðleg samtök kvenna í fræðslustörfum. Á Íslandi hafa samtökin starfað frá því á áttunda áratugnum en 2. júní 1977 var Betadeild samtakanna stofnuð á Akureyri. Betadeild fagnar því þrjátíu og fimm ára afmæli um þessar mundir. Laugardaginn 2. júní hélt Betadeild upp á 35 ára afmæli sitt. Á þeim tímamótum er tilefni til að heiðra konu fyrir vel unnin störf að mennta- og/eða menningarmálum og hefur deildin gert það á fimm ára fresti. Að þessu sinni varð Rósa Guðrún Eggertsdóttir sérfræðingur á Miðstöð skólaþróunar við Háskólann á Akureyri fyrir valinu en hún hefur lagt mikið að mörkum til menntamála. Rósa hefur haldið ótal námskeið, um flestar hliðar læsis, víðs vegar um landið og unnið með fjölda kennara að margskonar þróunarverkefnum sem öll miða að bættum árangri nemenda. Auk þess hefur hún haft umsjón með framhaldsnámi í lestrarfræðum við kennaradeild Hug- og félagsvísindasviðs Háskólans á Akureyri. Til hennar leita gjarnan kennarar og annað skólafólk eftir góðum ráðum og leiðsögn varðandi hvaðeina er viðkemur læsi. Rósa er höfundur að nýrri nálgun í lestrarkennslu sem hún nefnir Byrjendalæsi. Aðferðina hefur hún þróað í samstarfi við starfandi kennara í grunnskólum og samstarfsfólk sitt á Miðstöð skólaþróunar við Háskólann á Akureyri. Markmiðið er að kennarar öðlist aukna fræðilega þekkingu á læsi og færni í lestrarkennslu. Aðferðinni hefur verið mjög vel tekið og mat á árangri nemenda sýnir jákvæðar niðurstöður. Í vetur vinna um 30 skólar víðs vegar á landinu eftir aðferðinni. Næsta vetur munu að líkindumum það bil 20 nýir skólar bætast í hóp þeirra skóla sem vilja tileinka sér þessi vinnubrögð í kennslu læsis. Rósa hefur gefið út námsefni fyrir grunnskólanemendur og fræðirit  fyrir kennara og annað skólafólk.   Rósa veitti viðtöku viðurkenningu deildarinnar við hátíðlega athöfn að Hrafnagili, laugardaginn 2. júní sl.   Fyrir hönd stjórnar BetadeildarÞorgerður Sigurðardóttir,formaður    

Vorráðstefnu miðstöðvar skólaþróunar Hugurinn ræður hálfum sigri, framþróun og fagmennska er lokið. Forstöðumaður miðstöðvar skólaþróunar Birna Svanbjörnsdóttir sleit ráðstefnunni og minnti ráðstefnugesti á fyrirhugaða Byrjendalæsisráðstefnu í haust þann 8. september 2012. Hún sagði einnig frá næstu vorráðstefnu en ráðstefnan verður helguð skólanum og nærsamfélaginu og fer fram 13. apríl 2013. Bestu þakkir færum við þeim sem lögðu efni til ráðstefnunnar og ráðstefnugestum þökkum við fyrir komuna. Vonandi sjáumst við á næstu ráðstefnum miðstöðvar skólaþróunar HA. Heiðursgestur ráðstefnunnar var Trausti Þorsteinsson fyrrum forstöðumaður miðstöðvar skólaþróunar og lektor við Háskólann á Akureyri. Í erindi sínu fjallaði Trausti um fagmennsku kennara og forystu þeirra í starfsþróun.

Hugurinn ræður hálfum sigri - framþróun og fagmennska Vorráðstefna um menntavísindi á vegum miðstöðvar skólaþróunar við Háskólann á Akureyri verður haldin laugardaginn 28. apríl 2012 Ráðstefnan er ætluð kennurum, stjórnendum í skólum og öðrum áhugasömum aðilum um nám og kennslu. Dagskrá    

Fræðslufundur haldinn að Sólborg við Norðurslóð, 15. mars 2012 kl. 15:20-16:20 í L-202 Þorgerður Sigurðardóttir, skólastýra Lundarskóla á Akureyri Árangur af þróunarstarfi. Rannsókn á tveimur þróunarverkefnum í grunnskóla. Erindið byggir á samnefndu meistaraprófsverkefni frá HA vorið 2011. Í erindinu verður greint frá rannsókn sem gerð var á tveimur þróunarverkefnum í grunnskólum sem hófust haustið 2004. Rannsóknarspurningin var „Hvaða árangur varð af tveimur þróunarverkefnum í grunnskólum og hvað í undirbúningi og framkvæmd þeirra skýrir hann? Í rannsókninni kom fram að lagt var upp með áætlanir, markmið og tilgang með verkefnunum í báðum þróunarverkefnunum og töldu þeir sem stóðu að þeim að þessir þættir hefðu verið öllum sem þátt tóku ljósir. Rannsóknin leiddi í ljós að svo var ekki og þó svo að flestir þættir sem fræðin um skólaþróun telja forsendu þess að þróunar­verkefni nái fótfestu hafi verið hafðir í huga í upphafi, var margt sem truflaði ferlið. Það kom einnig fram að margt af því sem lagt var upp með náði að festast í sessi en annað ekki. Í dag fimm árum síðar eru kennarar ánægðir með það sem náði fram að ganga og telja sig hafa lært af því. Viðmælendur töluðu langflestir um að þeir teldu að betur hefði tekist til ef ætlaður hefði verið meiri tími til verkefnanna og ef ráðgjöf og eftirfylgd við þau hefði verið meiri, bæði meðan á innleiðingu stóð og eftir hana.

Á undanförnum árum hefur hópur fræðimanna í fjórum háskólum í Evrópu unnið að rannsókn á lestrarvenjum barna á aldrinum 8–11 ára og jafnframt notkun barnabókmennta í skólastarfi. Markmiðið var að afla upplýsinga um stöðu mála, greina þær og kynna svo niðurstöður með fjölbreyttum hætti, með vefsíðu, á ráðstefnum, með greinaskrifum og útgáfu bæði skýrslu og kennsluefnis. Verkefnið var styrkt af Evrópusambandinu (Lifelong Learning Program). Háskólinn á Akureyri tók þátt í verkefninu ásamt Háskóla Vestur-Englands í Bristol á Englandi, Háskólanum í Mucia á Spáni og Gazi Háskóla í Ankara í Tyrklandi. Fyrir hönd HA tóku þátt Kristín Aðalsteinsdóttir prófessor við hug- og félagsvísindasvið og Guðmundur Engilbertsson sérfræðingur á miðstöð skólaþróunar og lektor við hug- og félagsvísindasvið. Unnið var að rannsókn þar sem spurningalistar voru lagðir fyrir börn og kennara í löndunum fjórum og niðurstöður greindar tölfræðilega, settar í fræðilegt samhengi og ræddar. Einnig voru tekin rýnihópaviðtöl við börn og kennara til að fá frekari upplýsingar um lestur og notkun barnabókmennta í skólastarfi. Útbúnar voru leiðbeiningar fyrir kennara um notkun barnabókmennta í skólastarfi og eru þær aðgengilegar á vefsíðu verkefnisins, á ensku og spænsku. Jafnframt er skýrsla rannsóknarhópsins aðgengileg á vefsíðu verkefnis á ensku, svo og hér á vefsíðu miðstöðvar skólaþróunar. Meginniðurstöður rannsóknarinnar eru eftirfarandi: Marktæk fylgni er milli bókakosts á heimili og áhuga barna á lestri. Áhugi barna á lestri er breytilegur eftir landi, kyni og aldri en mikill meirihluti barna (yfir 70%) hefur yndi af að vinna með barnabókmenntir sem efnivið í skólastarfi. Mikill meirihluti barna í Tyrklandi (80%) segist elska að lesa en aðeins þriðjungur íslenskra barna. Íslensk börn skrifa sjaldnar (ríflega 50%) um það sem þau lesa í skólanum en börn í hinum löndunum þremur (80–90%). Í öllum löndunum lesa kennarar oft og títt fyrir nemendur sína, einkum í því skyni að efla áhuga þeirra á lestri en hins vegar sýna gögn að sammæli séu um gildi þess að nota barnabókmenntir í kennslu. Á Englandi og Spáni tengja kennarar notkun barnabókmennta við ákvæði námskrár (96–100%) en einungis ríflega helmingur kennara á Íslandi og í Tyrklandi. Enskir kennarar virðast nota barnabókmenntir með fjölbreyttari hætti en aðrir kennarar. Tyrknesku kennararnir fá minni fræðslu um barnabókmenntir í sínu kennaranámi eða í gegnum sí- og endurmenntun að námi loknu. Þeir eru auk þess yngri og reynsluminni en aðrir kennarar. Íslensku kennararnir virðast fylgjast mjög vel með útgáfu barnabóka og kynna sér þær – mun frekar en aðrir kennarar. Aðeins ríflega helmingur íslensku kennaranna segja að í skólastofunum séu leskrókar eða leshorn en slíkt virðist nánast alsiða í hinum löndunum þremur (yfir 90%). Þeir sem hafa áhuga á að kynna sé staka þætti rannsóknar, skýrslu og kennsluefni er bent á vefsíðu verkefnis:http://www.um.es/childrensliterature/site/  Rannsóknarhópurinn á ráðstefnu í Tyrklandi    

Fræðslufundur haldinn að Sólborg við Norðurslóð, 24. nóvember 2011 kl. 15:20-16:20 í L-202 „Ætti maður að spyrja að því?“ Bergljót Hallgrímsdóttir, sérkennslustjóri og lekskólakennarí á leikskólanum Sunnubóli á Akureyri. Bergljót lauk meistaraprófi í menntunarfræðum með áherslu á tjórnun skólastofnana síðatliðið vor. Fræðsluerindið fjallar um umræður á samskiptasíðunni Barnaland um leikskóla. Gögn voru greind með orðræðugreiningu til þess að komast að því hvernig er talað leikskóla þar sem foreldrar hittast á samskiptasíðunni og ræða málin. Tilgangurinn var að skoða orðræðu foreldra um leikskóla: Hvernig þeir tala um leikskólann og um hvað er talað og hvað veldur því að foreldri setur inn umræðuþráð um leikskóla barnsins.     Upplifun aðstoðarleikskólastjóra af starfi sínu. Viðtalsrannsókn við sex aðstoðarleikskólastjóra Sólveig Þórarinsdóttir, aðstoðarleikskólastjóri á leikskólanum Holti í Fellahverfi  Reykjavík. Erindi Sólveigar fjallar um upplifun aðstoðarleikskólastjóra af starfi sínu og stjórnunarhlutverk innan leikskólans. Tilgangur rannsóknarinnar var að öðlast skilning á starfi aðstoðarleikskólastjóra, hvernig starfi þeirra er háttað og hversu stór hluti af starfi þeirra felst í stjórnun. 

Fræðslufundur haldinn að Sólborg við Norðurslóð, 3. nóvember 2011 kl. 15:20-16:20 í stofu M-202 Jakobína Áskelsdóttir, leikskólastjóri á TröllaborgumAukin gæði náms í leikskóla. Góðir hlutir gerast hægt... og festast þá í sessi. Kynnt verður eigindleg rannsókn á árangri og festingu þróunarverkefnisins Aukin gæði náms – AGN, sem unnin var í leikskólanum Tröllaborgum á Akureyri árin 2005–2007. Markmið rannsóknarinnar var að skoða hvaða árangur varð af verkefninu þá, hvort tekist hafi að halda þeim árangri fram til dagsins í dag og hvað varð til þess. Sagt er frá AGN-skólaþróunarlíkaninu og hvað talið er þurfa til að ná árangri í skólaþróun. Leitað var til starfsmanna leikskólans til að fá álit og mat á AGNinu, árangri þess og festingu í starfi leikskólans. Kannað var hvort starfsmenn teldu vinnubrögð AGNsins virk í starfi leikskólans í dag, hvernig það birtist í daglegu starfi og hvaða viðhorf starfsmenn hefðu til áframhaldandi starfs á forsendum AGNsins. Meginniðurstöður rannsóknarinnar sýna að AGNið hefur náð að festast í sessi og skilað skólaþróun í þágu barnanna. Starfsmenn hafa eflst faglega og leikskólinn styrkst að sama skapi. Vinnubrögð AGNsins eru virk í daglegu starfi og viðhaldast með umræðum, verkefnum og dreifðri ákvarðanatöku. Helsti ávinningur leikskólans sem stofnun er aukin umræða, samheldni, virkni og þátttaka allra sem í skólanum starfa. Heilt yfir hefur leikskólinn styrkst og allir bætt við sig þekkingu og reynslu, bæði kennarar og ófaglærðir. AGNið hefur stuðlað að jafnræði innan starfsmannahópsins og fagmennska hefur aukist.